Ӗнер Шупашкар районӗнче пулнӑ хӑрушӑ авари пирки халӗ те хӗрсех калаҫаҫҫӗ, форумсенче сӳтсе яваҫҫӗ. Унта миҫе ҫын вилни пирки тӗрлӗ информаци пулчӗ: малтан – 8, унтан – 11, кайран – 13… Хӑшне ӗненмелле?
ЧР сывлӑх сыхлавӗн министрӗ Владимир Викторов Чӑваш наци телекуравӗн корреспонденчӗсене пӗлтернӗ тӑрӑх (паян 18 сехетре тухнӑ «Республика» хыпарсен кӑларӑмӗ), аварире 11 ҫын вилнӗ, тепӗр виҫҫӗшӗн сывлӑхӗ йывӑртарах (пӗрин вара питӗ япӑх), виҫӗ ҫын нейрохирурги уйрӑмӗнче сипленет.
Микроавтобус салнӗнче миҫе ҫын пулнӑ? Тӗнче тетелӗнче 21 ҫын текен те тупӑннӑ. Хальлӗхе официаллӑ ҫӑлкуҫсем кун пирки пӗлтермен. Ӗнер «Россия 24» телеканалпа микроавтобус водителӗ те вилнӗ тесе хыпарланӑ. Вӑл вилмен, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ (ҫынсене илсе ҫӳренӗ чухне хӑрушсӑрлӑхпа тивӗҫтерменшӗн). Водитель Канашра 5э маршрут ҫинче ӗҫлет. Мускава кайма тухнӑ ҫынсем водителе BlaBlakar сарӑм урлӑ тупни пирки те калаҫакан тупӑннӑ. Ку информацие ҫирӗплетмен.
Хӑш-пӗр сайтра микроавтобус ҫине фура кӗрсе кайни пирки хыпарланӑ. Чӑннипе вара самосвал, Мерседес маркӑллӑскер, пырса кӗнӗ. Вӑл «ТУС» строительство команин пулни пирки малтан иккӗленсе калаҫрӗҫ.
Сирире чӑваш каччи вилни пирки Чӑваш халӑх сайтӗнче унччен хыпарланӑччӗ. Аса илтерер: авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Ил-80 самолета Сирири ПВО персе антарнӑ. Унта Раҫҫейри 15 ҫар ҫынни вилнӗ. Вӗсен йышӗнче Канаш районӗн арҫынни Григорий Зиновьев та пулнӑ. Вӑл 34 ҫул кӑна тултарнӑ.
Григорий Зиновьева тата унпа пӗрле самолетра пулнӑ юлташӗсене Паттӑрлӑх орденӗпе чыслӗҫ. Ҫемйисене вара пулӑшӗҫ.
«Советская Чувашия» хаҫат пӗлтернӗ тӑрӑх, Григорий Зиновьев аслӑ сержанта Мускав ҫывӑхӗнчи федераци ҫар асӑну масарӗ ҫинче пытарӗҫ. Вӑл вӗреннӗ Канашри педагогика колледжӗ ҫине вара ӑна асанса хӑма ҫакӗҫ. Григорий Зиновьев унта икӗ ҫул пӗлӳ илнӗ.
Канаш районӗнчи Кайӑкъяль ялӗнче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫине хутшӑннӑ салтаксене халалласа лартнӑ палӑка йӑвантарса янӑ. Ҫакӑ вырӑнти халӑха самаях пӑшӑрхантарнӑ. Пӗлсе ҫитер: тен, вандалсем вӗсем патне те ҫитнӗ?
Ку пӑтӑрмаха РОВД уҫӑмлатма пуҫланӑ. Канаш район администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вандализм пирки калама иртерех-ха. Палӑка ҫӗмӗрмен, плитана йӑвантарса янӑ кӑна. Палӑк патӗнче арҫын ачасем вылянӑ-мӗн. Ҫапла пӗлтернӗ вырӑнти администраци ертӳҫи.
Район администрацийӗ палӑка юсамашкӑн специалистсене чӗннине пӗлтернӗ. Ҫитес вӑхӑтра ку ӗҫе вӗҫлӗҫ. Эппин, ҫынсен пӑшӑрханма кирлӗ мар.
Каласа хӑвармалла: ку палӑка пӗлтӗр кӑна уҫнӑ. Ӑна тумашкӑн ял халӑхӗнчен укҫа пухнӑ. Спонсорсем те тупӑннӑ.
Канаш районӗнчи Яманкасси ялӗнче пурӑнакансем нумаях пулмасть шӑматкунлӑх ирттернӗ.
Вырӑнтисем хыпарланӑ тӑрӑх, 3-4 ҫул каялла Яманкасси ялӗнчи Ленин урамне вак чул сарнӑ. Унччен кӗрлӗ-ҫурлӑ пылчӑк пайтах тарӑхтарнӑ. «Йӗпе-сапара халь атӑ-пушмака вараламасӑр ҫӳреме пулать, машина таврашӗ те ним ҫӑрӑлмасӑр кӗрсе тухать», — тесе ҫырнӑ Сиккасси ял администрацийӗн сайтӗнче.
Ӳреткасра пурӑнакансене те ырланӑ. Вӗсен кил-ҫурчӗ умӗнче ӑпӑр-тапӑр сапаланса выртмасть. Пушӑ ларакан ҫуртсен умӗсенчи курӑка та ҫулса тӑраҫҫӗ.
Шӑматкунлӑх ирттерсе урамри «ҫурӑлнӑ» путӑксене Ӳрет юхан шыв хӗрринчен вак чул турттарса сапласа тухнӑ. Емельяновсем, Валерий, Юрий, Эдуард, Алексей Зайцев, Юрий Степанов, Алексей Кузьмин мотоблоксемпе турттарнӑ, Сергей Андреев чула сарса якатса пынӑ. Татьяна Кузьмина, Нина Емельянова, Венера Тихомирова, Галина Полякова, Лидия Васильева, Дмитрий Тимофеев чула мотоблоксем ҫине тиесе тӑнӑ.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Сиринче сирпӗтсе антарнӑ ҫар самолетӗнче чӑваш арҫынни, Канаш районӗнчи Григорий Зиновьев, пулнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ-ха. Вӑл ҫын пирки ҫак самантра хӑш-пӗр ҫӗнӗлӗхе пӗлтӗмӗр.
Гриша (ун пирки Фейсбукра Олеся Руссакова тележурналист ҫавӑн пек ҫырнӑ) ашшӗсӗр ӳснӗ. Ҫемьери пӗртен-пӗр ача пулнӑ. Унӑн кукамӑшӗ Канашри педагогика колледжӗнче вӗрентнӗ. Ӑна студентсемпе педагогсем питӗ хисепленӗ. Гриша кукамӑшӗн тивӗҫлӗ мӑнукӗ пулнӑ. Ыттисем математикӑпа шкул программине шӗкӗлченӗ чух вӑл аслӑ математикӑна вӗреннӗ. Питӗ нумай вуланӑ, пиллӗксемпе ҫеҫ вӗреннӗ. Ташлама юратнӑ, спортпа туслӑ пулнӑ. Чӑнлӑхшӑн ҫуннӑ. Хӗрачасемпе тимлӗ пулнӑ, вӗсене хӳтӗленӗ.
Авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Ил-80 самолетӑн ванчӑкӗсене Сирири Латакия провинцире тупнӑ. Ӑна Сирири ПВО ҫапса антарнӑ. Борт ҫинче Раҫҫейри 15 ҫар ҫынни пулнӑ. Шел те, вӗсем пурте вилнӗ.
Самолет-разведчикра пирӗн ентеш, Канаш районӗн арҫынни, Григорий Зиновьев пулнӑ. Вӑл 34 ҫул кӑна тултарнӑ. Григорий ҫара 2008 ҫулта кайнӑ, тепӗр ҫулхине килӗшӳ алӑ пусса ҫар тивӗҫне пурнӑҫлама тытӑннӑ. «На-связи» форумра пӗлтернӗ тӑрӑх, Григорий Зиновьев Канашри педколледжа вӗренсе пӗтернӗ, унтан Питӗрте аслӑ пӗлӳ илнӗ.
Канаш районӗнчи Вӑрӑмпуҫ ялӗнче карантин тесе йышӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ ӗнер пӗлтерчӗ-ха. Аса илтерер, унта урнӑ чирпе аптӑракан чӗрчуна тупса палӑртнӑ. Ҫавӑн хыҫҫӑн Чӑваш Ен Элтеперӗ ятарлӑ хушу кӑларсах вӑл тӑрӑхра асӑрханулӑх мерисене ҫирӗплетрӗ.
Ҫак йӗркесен авторне карантинпа ҫыхӑннӑ ҫӗнӗлӗхе пӗлме май килчӗ. Пӑтӑрмахӗ асӑннӑ тӑрӑхра авӑн уйӑхӗн 12-мӗшӗнче сиксе тухнӑ. Унта кабель хуракан арҫынна урнӑ тилӗ тапӑннӑ. Ӑна тухтӑрсен пулӑшӑвӗ кирлӗ пулнӑ. Пӗрле ӗсленӗ тепӗр ҫын та шар курнӑ. Ӑна урнӑ чиртен вакцина тума тивнӗ.
Чирлӗ чӗрчун тапӑннӑ вырӑнта ветеринарсем дезинфекци ирттернӗ. Унсӑр пуҫне вӗсем ҫынсене хӑрушсӑрлӑх мерисене пӑхӑнмалли пирки ӑнлантарнӑ.
Канаш районӗнчи Вӑрӑмпуҫ ялӗнче – карантин. Унта урнӑ чире тупса палӑртнӑ, ҫавна май карантина ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пусса ҫирӗплетнӗ.
Ялта чӗрчунсем урнӑ чирпе чирленӗ вырӑна пӗтересшӗн, чире малалла сарӑлма парасшӑн мар. Карантин паянтан, авӑн уйӑхӗн 18-мӗшӗнчен, пуҫланать. Вӑл чӗрчун юлашки хутчен чирленӗ тӗслӗхрен икӗ уйӑха тӑсӑлӗ.
Карантин вӑхӑтӗнче ялта кушаксемпе йытӑсен куравне ирттерме, тискер чӗрчунсене зоопарка илсе каяс тӗллевпе тытма, килти выльӑх-чӗрлӗхе сутма юрамасть. Ҫавӑн пекех йытӑсемпе кушаксене ялтан илсе тухма чарнӑ.
Чӑваш Енри 21 районтан хӑшӗсем ҫынсем эрех сахал ӗҫнипе палӑрса тӑнине пӗлес килет-и? «Чӑваш Ен» ПТРК пӗлтернӗ тӑрӑх, Шупашкарта республикӑри районсен урӑ паспортне хатӗрленӗ.
Красноармейски тата Комсомольски районӗсенче пурӑнакан ҫынсем эрех-сӑрапа ытлах туслӑ мар иккен. Канаш, Хӗрлӗ Чутай районӗсенче тӗпленнӗ халӑх вара пачах урӑхла – чылайӑшӗ «ҫуттипе» туслӑ-мӗн.
Танлаштарӑма юлашки виҫӗ ҫулти кӑтартусене шута илсе хатӗрленӗ. Пӗтӗмлетӗве Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑх конференцийӗнче пӗлтернӗ. Ӑна шӑпах урӑ куна халалланӑ (авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ). Статистикӑна хатӗрленӗ тухтӑрсен команди ҫакӑ вырӑнти тата республикӑри влаҫа ӗнсе хыҫамалли сӑлтав тесе шухӑшлать.
Чӑваш Енӗн прокуратури нумаях пулмасть ача уйлӑхӗсене тӗрӗсленӗ. Надзор органӗ ҫак ӗҫе Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн хастарӗсем уйлӑхсенчи кӑлтӑксем пирки асӑрхаттарнӑ хыҫҫӑн пуҫарнӑ.
Прокурорсем Ҫӗрпӳ районӗнчи «Звездный», Канаш районӗнчи «Космонавт» тата Ҫӗмӗрле хулинчи «Соснячок» уйлӑхсене ҫитнӗ.
«Звездный» уйлӑхри хӑш-пӗр пӳлӗмре ачасем пӗр пӳлӗмре 5-6-ӑн хӗсӗнсе ҫывӑрнине палӑртнӑ. Пӳлӗмсем пысӑк мартан пӗр пӳлӗмре ун чухлӗ ача пурӑнни йӗркеллӗ мар. Тупса палӑртнӑ кӑлтӑк шутӗнче столовӑйӑн яри уҫӑ тӑракан алӑкне шӑна-пӑвантан хӳтӗлекен ҫеткӑпа карманнине асӑннӑ. «Космонавт» уйлӑхра кил хушшинчи ал ҫумаллисене ҫутӑпа ӗҫлекен е хут алшӑллипе тивӗҫтерменнине асӑннӑ. Унти поварӑн, кухня ӗҫченӗн, вожатӑйсен тата ишме вӗрентекен инструкторӑн професси пӗлӗвне илнӗ тата аттестациленнӗ вӑхӑчӗ тухнӑ.
-8.7 °C